Η ιστορία του μελιού

Κανείς δε γνωρίζει με ακρίβεια πότε ξεκίνησε η μελισσοκομία στην Ελλάδα. Σίγουρα όμως το έτος 3400 πχ η μελισσοκομία ήδη ασκείτο στη χώρα μας, αφού βρέθηκε στην Κνωσό πήλινη κυψέλη η οποία χρονολογήθηκε σε αυτό το έτος περίπου. Εξ άλλου όλοι γνωρίζουμε το περίφημο κόσμημα της Κνωσού που απεικονίζει δυο μέλισσες να κρατούν μια κηρήθρα και χρονολογείται στην ίδια ακριβώς περίοδο. Το μέλι ήταν γνωστό στην αρχαία Ελλάδα, σαν τροφή των θεών και επιβεβαιώνεται από τη γνωστή ρήση ‘νέκταρ και αμβροσία‘. Οι άνθρωπο χρησιμοποιούσαν το μέλι όχι μόνο σαν εκλεκτή υπέρ τροφή, αλλά και σαν φάρμακο.
Η θεοποίηση της μέλισσας. Η μέλισσα είναι η νύμφη, στην οποία παρέδωσε η Ρέα το Δία, για να τον αναθρέψει στο Δικταίο άντρο, της Κρήτης και γι’αυτό το λόγο άλλωστε ο Δίας πήρε και το προσωνύμιο ‘Κρητογεννής & μελισσαίος‘. Μέλισσα λεγόταν και η νύμφη που ανακάλυψε την τέχνη της μελισσοκομίας και την κατασκευή του υδρόμελου (νέκταρ) και με τη σειρά της μεταλαμπάδευσε την τέχνη αυτή στον ημίθεο μελισσοκόμο Αρισταίο. Τελικά σύμφωνα με την παράδοση α Αρισταίος ήταν εκείνος που μετέφερε τη γνώση γύρω από τη μελισσοκομία, στους ανθρώπους.

Στα κείμενα του Ομήρου και ιδιαίτερα στην Οδύσσεια αναφέρεται χαρακτηριστικά ως εκλεκτή τροφή το ‘Μελίκρατον‘, που ήταν ένα μείγμα μελιού και γάλακτος. Αναφορές στο μέλι επίσης υπάρχουν σε κείμενα και θεατρικά έργα του Ησιόδου, του Πίνδαρου, του Καλλίμαχου, του Ευριπίδη, του Ηροδότου και άλλων. Οι αναφορές για το μέλι δε λείπουν ακόμα και κατά τους Βυζαντινούς χρόνους, σε μια πλειάδα χαρακτηριστικών αναφορών από σχεδόν όλους τους λόγιους της εποχής.

Ιδιαίτερη αναφορά στο οινόμελο κάνει ο ίδιο ο Ιπποκράτης, ο οποίος υποστηρίζει πως η χρήση του κάνει μεγάλο καλό σε ασθενείς αλλά και υγιείς. Ο Πυθαγόρας υποστηρίζει ότι το μέλι καταφέρνει και εξαφανίζει την κούραση, ενώ ο Δημόκριτος αναφέρει πως το μέλι χαρίζει στον άνθρωπο μακροζωία και ευεξία. Ο Αριστοτέλης κατασκεύασε γυάλινη κυψέλη, ώστε να μπορεί σε πραγματικό χρόνο να παρακολουθεί τις εργασίες του μελισσιού εντός της κυψέλης, για να γράψει το σύγγραμά του ‘Των περί τα ζώα ιστοριών‘. Στη Σπάρτη οι εκπαιδευόμενοι στρατιώτες ανέβαιναν στον Ταύγετο και επί ένα μήνα τρέφονταν αποκλειστικά με μέλι και έτσι είχε επικρατήσει η έκφραση ‘μήνας του μέλιτος‘. Τέλος η μεγαλύτερη απόδειξη για τη σημασία της μελισσοκομίας αλλά και του γεγονότος ότι γινόταν με επαγγελματικό τρόπο, είναι η νομοθεσία του Σόλωνα, όπου μεταξύ άλλων φαίνεται πως υπάρχουν σαφείς νομοθετικές ρυθμίσεις που αφορούν τις ελάχιστες αποστάσεις μεταξύ των κυψελών των διαφόρων μελισσοκόμων, ώστε να μην υπάρχει περίπτωση ανάμειξης των σμηνών από τη μια ιδιοκτησία στην άλλη!!!

Μελισσοκομικές τροφές και εφόδια